Wzrost popularności komputerów w ciągu ostatniego dziesięciolecia idzie w parze z wydłużaniem się kolejek do okulistów. Co raz więcej osób korzysta z komputerów i co raz więcej skarży się na problemy z akomodacją i pogłębianiem się wady wzroku. Wprawdzie nie wszystkie aspekty wpływu komputera na wzrok są nam znane i naukowcy wciąż badają wszelkie możliwości tego oddziaływania, to wiemy, że istnieje wiele zagrożeń ze strony komputera i wiemy jak przed wieloma z nich się bronić
Podstawowe przepisy związane z pracą przy komputerze, zawierające min. organizację stanowiska pracy, rozmieszczenie przestrzenne komputerów, itp. zawarte są w polskich normach oraz przepisach SANEPID-u. Znajdujemy tam następujące zalecenia:
Warto też pamiętać o kilku dodatkowych wskazówkach, które nie są ściśle przedstawione w w/w dokumentach:
Zastanówmy się, co wiemy o szkodliwości komputera na organizm, a w szczególności na wzrok człowieka. Na początek możemy ustalić główny obiekt naszych zainteresowań - monitor, ponieważ jak wiadomo ani sam komputer, ani klawiatura, ani mysz, ani żadne inne urządzenie, które z komputerem można powiązać nie ma takiego wpływu na organizm człowieka jak monitor. Tu słowo wyjaśnienia: nie mówimy w tym miejscu o wszelkich zwyrodnieniach postawy, stawów, itp. związanych z pracą przy komputerze - nie to jest tematem tego artykułu. W przypadku takich schorzeń głównym winowajcą jest pośrednio faktycznie klawiatura i mysz...
Wracając jednak do tematu - chcemy się więc zająć ubocznym działaniem monitora komputerowego.
Monitory emitują następujące typy promieniowania:
Pierwsze trzy typy promieniowania emitowane są przez tylną ścianę monitora, na skutek wysokich napięć niezbędnych do zasilania lampy kineskopowej. Obecnie jednak standardem są tzw. monitory niskoradiacyjne (LOW RADIATION), w których promieniowanie to jest w dużym stopniu eliminowane. Tego typu promieniowanie jest szkodliwe praktycznie tylko wtedy, gdy użytkownik znajduje się w bliskiej odległości za tylną ścianą monitora. Emisja promieniowania UV jest natomiast tak niska, że nie może być szkodliwa dla zdrowia. Przykładowo: podczas 1 godziny przebywania na słońcu jesteśmy narażeni na taką samą dawkę promieniowania UV jak podczas 1 roku pracy przy komputerze.
Monitor wytwarza też pole elektrostatyczne, którego jednak szkodliwość dla naszego zdrowia jest także niewielka. Jakkolwiek, należy zaznaczyć, że największe natężenie tego pola notuje się podczas pierwszego kwadransa pracy monitora.
Jakkolwiek bezpośredni wpływ poszczególnych typów promieniowania elektromagnetycznego na nasz organizm jest niewielki, to nie możemy zapomnieć o takim jego działaniu jak jonizacja powietrza. Powietrze posiada naturalną jonizację, która jest niszczona przez promieniowanie monitora. Pole elektromagnetyczne powoduje ponadto polaryzację przestrzeni pomiędzy monitorem, a użytkownikiem. W wyniku tego twarz człowieka przyciąga tak samo cząsteczki kurzu jak monitor, wywołując niejednokrotnie reakcje alergiczne i podrażnienie oczu. Stąd właśnie bierze się konieczność wietrzenia pomieszczenia komputerowego, a dodatkowo ograniczyć to zjawisko może też stosowanie monitorowych filtrów antyodblaskowych, które ograniczają pole szkodliwego działania promieniowania elektromagnetycznego.
Praca przy monitorze jest też źródłem kłopotów ze wzrokiem wynikających z samej specyfiki tej pracy. W naturalnych warunkach oko zmienia obiekty zainteresowania skupiając wzrok raz na przedmiotach bliskich, raz na odległych. Praca przy komputerze powoduje, że wzrok użytkownika skupiony jest przez szereg godzin w stałej odległości i rzadko ma możliwość jej zmiany. Prowadzi to do zwiotczenia mięśni gałki ocznej, a co za tym idzie do problemów z akomodacją i pogorszenia wzroku. Jest to powód, dla którego zaleca się robienie krótkich, ale dość częstych przerw w pracy przy komputerze.
Innym, również dość ważnym aspektem pracy przy komputerze, jest sprawa nawilżania rogówki oka. Normalnie rogówka nawilżana jest w wyniku rozprowadzenia wydzieliny łzowej po jej powierzchni w procesie mrugania. Powieka przykrywa całą rogówkę nawilżając tym samym całą jej powierzchnię. Sygnał dla powiek wysyłany jest przez mózg i w jego wyniku następuje mrugnięcie. Podczas pracy przy komputerze użytkownik przenosi wzrok z monitora na klawiaturę i z powrotem wykonując przy tym niewielkie, mimowolne ruchy powiekami (nie ruszamy głową, ale samymi oczami). Wiele spośród takich ruchów jest odczytywanych przez mózg jako mrugnięcie (nazywane jest pseudomrugnięciem), w wyniku czego mózg nie wysyła już kolejnego sygnału do powiek o konieczności mrugnięcia. Efektem tego jest wysuszanie dolnej części oka, najbardziej dotkliwe u osób z zespołem suchego oka, chcących nosić soczewki kontaktowe. Warto więc podczas przerw w pracy mrugać wielokrotnie - może to nam pomóc zapobiec temu stosunkowo nowemu schorzeniu.
Chciałbym także zaznaczyć, że ważnym jest, aby osoby pracujące przed komputerem w okularach zaopatrzyły się w szkła z warstwami antyrefleksyjnymi. Eliminują one bardzo męczące i szkodliwe dla oczu odbicia światła od powierzchni szkieł, zwiększając tym samym komfort widzenia.
Na zakończenie warto zacytować fragmenty Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998r. odnoszące się do ochrony wzroku na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe:
Paragraf 5.1 - Pracodawca jest obowiązany do przeprowadzenia na stanowiskach pracy, wyposażonych w monitory ekranowe, oceny warunków pracy w aspekcie: 3) obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników; 4) obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem.
Paragraf 7 - Pracodawca jest obowiązany zapewnic pracownikom: 1) łączenie przemienne pracy związanej z obsługa monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego, lub 2) co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Paragraf 8.2 - Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust.1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Podsumowując należy stwierdzić, że nie na leży się bać komputera, bo wielu przecenia jego negatywne oddziaływanie na organizm człowieka. Stosując powyższe zalecenia myślę, że nikt nie będzie narzekał na problemy ze zdrowiem wynikłe z pracy przy komputerze.
|
Tweet |
|