PRK (Photorefractive Keratectomy)

PRK, czyli Photorefractive Keratectomy, jest metodą czysto laserową, w której rola lekarza sprowadza się do przygotowania pacjenta i obsługiwania aparatury z jednoczesnym kontrolowaniem przebiegu operacji. Do zabiegu wykorzystywany jest sterowany przez komputer laser ekscimerowy emitujący zimne światło ultrafioletowe (niewidoczne dla człowieka).

Całość operacji można podzielić na kilka etapów:

Przygotowanie pacjenta, polegające na zaaplikowaniu kropel do oczu i odpowiednie ułożenie pacjenta. Krople powodują znieczulenie i unieruchomienie oka dając jednocześnie komfort psychiczny pacjentowi.
Przy użyciu lasera następuje modelowanie rogówki oka poprzez usuwanie jej tkanek. Prowadzi to do zmiany krzywizny rogówki, a tym samym mocy optycznej oka.

Po działaniu lasera na oko pacjenta zakładana jest soczewka kontaktowa stanowiąca opatrunek. Opatrunek ten musi być noszony przez pacjenta przez kilka dni, aż do zagojenia się oka.

CO DALEJ?

W czasie kilku dni po operacji wzrok zwykle nie jest tak dobry jak pacjent oczekuje. Polepsza się jednak z dnia na dzień i po okresie tygodnia (do miesiąca) oko osiąga swą pełną sprawność. W czasie tych kilku dni pacjent musi nosić wspomniany opatrunek w postaci soczewki kontaktowej, oraz używać specjalnych kropli do oczu, które przyspieszają gojenie, nawilżają oko i zapobiegają infekcjom. Po zdjęciu soczewek krople podawane są jeszcze przez okres kilku dni, choć zdarza się, że pacjent musi ich jeszcze używać przez kilka miesięcy. W czasie tych kilku dni po operacji pacjenci zwykle odczuwają pewien dyskomfort i lekki ból, czy swędzenie. Zwykle również obrazy są zamglone, oczy łzawią i pojawia się fotofobia (światłowstręt - bardzo duża wrażliwość na ostre światło). Z tych powodów w okresie tych kilku dni pacjent musi zapomnieć o pracy i jeździe samochodem.

JAKA PRZYSZŁOŚĆ?

Dziedzina laserowej chirurgii wad refrakcji wzroku jest na tyle młoda, że ciężko jest mówić o prognozach terminowych. Przeprowadzono jednak szereg badań pokazujących jak zmieniają się właściwości zoperowanego oka i pozwalających prognozować przyszłe zmiany. Większość tych badań pokazuje dość dużą stabilność pooperacyjną oka (większość pokazuje stabilność rzędu +/- 0,5D w okresie 2-3 lat), przy dość dużej skuteczności samego zabiegu (w zakresie +/-0,5D około 80% dla małej krótkowzroczności początkowej i około 40% przy wysokiej; w zakresie +/-1D około 99% dla małej i 95% dla wysokiej krótkowzroczności).

CO JESZCZE?

PRK jest zabiegiem, który przeprowadza się zwykle na pacjentach z wadą wzroku w zakresie -1,5D do -7,0D i astygmatyzmem nie większym niż 1,5D. Rzadziej wykonuje się zabiegi na pacjentach z nadwzrocznością. Niemożliwa jest ponadto operacja na obu oczach jednocześnie - konieczna jest przynajmniej trzymiesięczna przerwa. Całość operacji jest dość krótka i trwa około 10 minut, tak więc pacjent nie odczuwa dyskomfortu związanego z "ciągnącym się" zabiegiem.

PARĘ SŁÓW O RYZYKU...

Jak w przypadku każdej operacji nie można zapomnieć o ryzyku. Przede wszystkim PRK jest metodą o najdłuższym ze wszystkich metod czasem leczenia, co daje wszelkim bakteriom duże pole do popisu... Na szczęście, w związku ze stosowaniem specjalnych kropli do oczu w tym czasie, przypadki poważnych infekcji nie są zbyt częste... Nie należy jednak przeoczyć faktu, że zdarzają się...
Poza tym istnieje ryzyko związane z techniczną stroną zabiegu. Wprawdzie całość operacji jest wykonywana przez laser i nadzorowana przez komputer, więc teoretycznie nic nie powinno się wydarzyć. Istnieje jednak pewne ryzyko związane z błędnym oprogramowaniem komputera, czy nieprawidłową kalibracja lasera. Jest ono jednak niezwykle małe i tego typu wypadki są wyjątkowo rzadkie.
Dużo częstsze są przypadki niedokorygowania lub nadkorygowania wady wzroku, przy czym błędy te występują zwykle w zakresie +/-1D. Częstość występowania wyższych błędów szacuje się na około 2% dla testów 2 letnich. Istnieje jednak test 5-letni pokazujący wzrost tej wartości do 27% badanych. Należy jednak zaznaczyć w tym miejscu, że w przeciągu ostatnich pięciu lat zmieniła się technologia wykonywania zabiegów i osoby poddane testowi 5-letniemu były leczone przy pomocy starszych metod. Nie zmienia to jednak faktu, że stabilność wzroku po operacji PRK nie jest idealna i z biegiem czasu nieznacznie się zmienia.
Występują również inne problemy pooperacyjne, min. anizometropia (wynikająca z dużej różnicy refrakcji obu oczu - największe problemy występują po operacji jednego oka i pozostawieniu drugiego bez operacji), regularny i prawie zawsze nieregularny astygmatyzm, lekko zamglony obraz, dość silny (związany niemal z każdą operacją laserową zmiany wad refrakcji oczu) efekt halo.
Trzeba wziąć też pod uwagę, że PRK zmienia kształt rogówki oka przez "ścięcie" jej wierzchniej warstwy. Powoduje to zwykle poważne problemy z ewentualnym noszeniem szkieł kontaktowych. Istnieją wprawdzie specjalne szkła pooperacyjne, nie mniej jednak nieregularny astygmatyzm występujący często w PRK, stawia dodatkowe wymagania soczewkom kontaktowym, którym nieraz trudno jest sprostać.
Ach!... I jeszcze jedno... PRK najbardziej ze wszystkich operacji laserowych wpływa na zachwianie gospodarki hormonalnej w okresie do roku po operacji. Wskazane jest zatem (zwykle jednak nie zabronione), aby kobiety w ciąży, lub planujące ciążę w okresie roku po operacji zmieniły nieco swoje plany...

PODSUMOWANIE

PRK, tak jak i LASIK, jest metodą wiele obiecującą, ale niestety ryzyko ponoszone przez pacjenta jest również duże. Badania wykazują niemal 95% skuteczność tej metody na polu redukcji wad refrakcyjnych wzroku, ale pokazują też, że większość pacjentów boryka się z różnymi komplikacjami i efektami ubocznymi tej operacji. Decydując się zatem na taki zabieg, drogi Czytelniku, musisz dokładnie zdać sobie z tego sprawę.