Leczenie zaćmy starczej

We wczesnych stadiach zaćmy możliwe jest jej leczenie bezinwazyjne, z wykorzystaniem leków przeciwzaćmowych, które zapobiegają, a właściwie opóźniają proces jej powstawania. Niestety, w pewnym stadium rozwoju zaćmy nie możliwe jest jej leczenie bezinwazyjne. Powody operacyjnego leczenia zaćmy związanej z wiekiem mogą być następujące:

• Poprawa ostrości wzroku - najpopularniejszy powód usunięcia zaćmy.
• Wskazania medyczne - dotyczą sytuacji niekorzystnego wpływu zaćmy na stan oka (jeśli np. utrudnia ona leczenie innych schorzeń).
• Wskazania kosmetyczne - usunięcie zaćmy w oku niewidzącym w celu uzyskania czarnej źrenicy.

SOCZEWKI WEWNĄTRZGAŁKOWE

Istnieją dwa podstawowe rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych: przedniokomorowe i tylnokomorowe. Każdy taki implant zbudowany jest z dwóch części: optycznej i stabilizującej soczewkę (haptycznej). Produkuje się soczewki twarde i miękkie. Te drugie (m.in. silikonowe) są bardzo podatne na wyginanie. Umożliwia to ich wszczepianie przez dużo mniejsze nacięcia niż dla soczewek twardych.
Soczewki tylnokomorowe wszczepia się za tęczówką, przedniokomorowe przed nią. Implanty wszczepiane do przedniej komory oka stosowane są w sytuacjach awaryjnych, np. przy uszkodzeniu torebki tylnej. Wykorzystuje się je także do wszczepienia wtórnego, po przeprowadzonym wcześniej wewnątrztorebkowym usunięciu zaćmy. Nie są stosowane standardowo, ponieważ ich wszczepianie wiąże się z częstszymi powikłaniami pooperacyjnymi niż przy stosowaniu soczewek tylnokomorowych.
Optymalna refrakcja pooperacyjna jest różna w zależności od tego, czy wymagana jest korekcja obu oczu czy tylko jednego.
Przy potrzebie korekcji jednego oka, gdy drugie oko chorego ma niską ostrość wzroku (zaćma, niedowidzenie), dąży się do uzyskania refrakcji pooperacyjnej na poziomie ok. -1D. Pozwala to choremu na wykonywanie większości czynności bez stosowania okularów. W razie potrzeby chory może stosować okulary dwuogniskowe. Największy dyskomfort mogą czuć pacjenci, którzy przed operacją mieli niewielką krótkowzroczność, a po operacji wszczepienia implantu stali się lekko nadwzroczni.
W przypadku korekcji obu oczu, różnica refrakcji powinna być mniejsza niż 3D. Jeśli wymaganie to nie będzie spełnione chory będzie miał bardzo dobrą ostrość wzroku przy spojrzeniu na wprost. Jeśli jednak spojrzy on w górę lub w dół pojawi się dwojenie spowodowane wywołanymi zabiegiem pionowymi (pryzmatycznymi) różnicami między obu oczami. Jeśli chory ma dobrą ostrość wzroku w oku nie operowanym, to różnica refrakcji po zabiegu powinna zawierać się w zakresie 1 - 2D.
Moc soczewek wyznacza się uwzględniając rodzaj soczewek (przednio lub tylnokomorowe) oraz wymiary geometryczne oka (krzywiznę rogówki, długość gałki ocznej).

CHIRURGICZNE METODY USUWANIA ZAĆMY

Najczęściej stosuje się dwie metody chirurgicznego usuwania zaćmy starczej: planowe zewnątrztorebkowe usunięcie i fakoemulsyfikacja.

ZEWNĄTRZTOREBKOWE USUNIĘCIE ZAĆMY

• W obwodowej części rogówki wykonuje się pionowe nacięcie, przez które do torebki przedniej wprowadza się cystotom. Za jego pomocą wykonuje się szereg nacięć na obwodzie przedniej torebki. Można też zastosować kontrolowane okrężne odrywanie płatka torebki przedniej. Robi się tak w celu uzyskania otworu o gładkich brzegach.
• Kolejnym krokiem jest poszerzenie cięcia rogówki na całej grubości.
• Usunięcie jądra soczewki.
• Następnie usuwa się jej korę. Robi się to za pomocą kaniuli aspiracyjno-irygacyjnej wsuniętej do przedniej komory oka i pod tęczówkę. Czynność ta wykonywana musi być z największą uwagą, aby nie nastąpiło uszkodzenie torebki tylnej. W takim przypadku traci się możliwość wszczepienia implantu do komory tylnej.
• W razie potrzeby możliwe jest polerowanie torebki tylnej w celu usunięcia drobnych zmętnień.
• W kolejnych krokach podaje się substancję ułatwiającą włożenie sztucznej soczewki, umiejscawia się implant, podaje się środek zwężający źrenice i zszywa ranę.

FAKOEMULSYFIKACJA

• W pierwszej kolejności wykonywane są czynności pozwalające na dotarcie do soczewki i zapewnienie odpowiedniego dostępu.
• Potem wykonuje się emulsyfikację jądra soczewki. Składa się ona z trzech etapów:
  • rzeźbienie górnej i środkowej części jądra,
  • uruchomienie jądra,
  • emulsyfikacja pozostałości jądra w sposób ciągły.
• Pozostałości kory aspirowane są podobnie jak w poprzednio opisywanym zabiegu (zewnątrztorebkowym usunięciu zaćmy).

Umiejscowienie soczewki i zakończenie tego zabiegu jest podobne jak poprzedniego.
Ten zabieg ma kilka zalet w porównaniu z zabiegiem zewnątrztorebkowego usunięcia zaćmy, np. szybsze gojenie się ran, krótsza rekonwalescencja i szybsza stabilizacja wady refrakcji (z mniejszą niezbornością). Zabieg ten jest bardzo trudny do wykonania i mimo niewątpliwych zalet często występują powikłania. Zwłaszcza po zabiegach wykonywanych przez mało doświadczonych operatorów.

WTÓRNE WSZCZEPIANIE SZTUCZNYCH SOCZEWEK

Wtórne implanty poleca się chorym z bezsoczewkowością, którzy nie tolerują soczewek kontaktowych. Stan torebki tylnej determinuje nam technikę wszczepiania. Jeśli jest ona nienaruszona stosuje się soczewki tylnokomorowe. Gorzej jest gdy nie jest zachowana. Wtedy mamy do wyboru dwie drogi. Wszczepienie soczewki przedniokomorowej, co wiąże się z ryzykiem powikłań, szczególnie gdy podczas zabiegu przedostanie się do przedniej komory ciało szkliste. Drugim rozwiązaniem jest wszczepianie soczewek tylnokomorowych, ale z częścią haptyczną mocowaną do twardówki. Jest to zabieg trudny do wykonania. Sposób wszczepiania sztucznej soczewki przedniokomorowej przedstawia.

Opinie